
Tijd voor een vieruurtje
Tik tak, tik tak… Niets lijkt saaier dan te moeten wachten op die verdomde trein – die waarschijnlijk toch weer te laat komt – terwijl de minuten traag voorbij tikken. Wanneer je echter op het perron in Maldegem staat, kan ik ervoor zorgen dat je iets geamuseerder naar de klok kan staren..
Toen ik de authentieke klok bij Stoomtrein Maldegem-Eeklo voor het eerst zag, dacht ik “hier klopt iets niet” (en dat was niet letterlijk bedoeld). Het lijkt voor sommigen wel uit lang vervlogen tijden, maar gegarandeerd heb je ooit over de Romeinse cijfers geleerd. Als je goed opgelet hebt in jouw jongere jaren dan moet er jou iets opvallen aan de Romeinse cijfers op onze klokken. Kijk even naar de foto onderaan. Gaat er een belletje rinkelen?
De Romeinen leerden ons dat we maximum drie streepjes, symbool voor het cijfer 1, na elkaar mogen gebruiken. Het cijfer vier schrijft men daarom als volgt: IV. Op de klokken bij Stoomtrein Maldegem-Eeklo wordt weliswaar toch vier streepjes (IIII) na elkaar gebruikt (“Hoe durven ze!?”). Wees gerust, dit is geen vorm van rebellie (toch niet van onze kant alleszins).
Deze werkwijze dateert al van eeuwen geleden. Een eenduidige verklaring is er niet, maar er bestaan wel verschillende theorieën rond dit mysterie:
- De meest simpele verklaring heeft te maken met de afleesbaarheid van een horloge: als je IV ondersteboven zou bekijken, is dit te verwarren met het cijfer 6 (VI).
- Kosten drukken is niet alleen van deze moderne tijd. Ook in de Romeinse tijd was men gegarandeerd bezig met het zoeken naar manieren om zo min mogelijk uit te geven. Een even aantal letters (20 keer I, 4 keer V en 4 keer X) was namelijk goedkoper om in een mal te smelten dan oneven aantallen.
- De laatste reden is misschien wel de meest voor de hand liggende (spijtig dat sarcasme niet zo goed op papier overkomt als in gesproken taal): IV is toevallig gelijk aan de beginletters van de Romeinse oppergod Jupiter (IVPITER). En dat wil je toch niet op je geweten hebben…
Tik tak, tik tak… onze klokken tellen alvast de minuten af tot het moment van jouw bezoek.